Wat zijn neurotransmitters?

Je lichaam bestaat uit miljarden cellen. Daaronder bevinden zich ook zenuwcellen. Zenuwcellen hebben een ontzettend belangrijke functie in je lichaam. Ze zorgen er namelijk voor dat de verschillende delen van je lichaam met elkaar kunnen communiceren. Ze sturen bijvoorbeeld allerlei prikkels vanuit je zintuigen naar je hersenen. Vanuit je hersenen brengen ze juist weer boodschappen over naar bijvoorbeeld je spieren om die in beweging te zetten.

De communicatie tussen de zenuwcellen verloopt via elektrische activiteit. Alle cellen hebben een kleine elektrische lading, waardoor ze in staat zijn om signalen of ‘impulsen’ te verzenden. Onder invloed van deze impulsen komen er stoffen vrij, de neurotransmitters. Deze neurotransmitters geven de boodschap vervolgens weer door aan andere zenuwcellen en zo ontstaat er een kettingreactie. Histamine is een stof dat in je lichaam ook als neurotransmitter werkt en boodschappen doorgeeft aan de zenuwcellen.

Wanneer is een stof een neurotransmitter?

Zenuwcellen bestaan uit meerdere stoffen en niet elke stof fungeert als een neurotransmitter. Hiervoor moet een stofje aan vier voorwaarden voldoen, namelijk:

• Het moet in een zenuwcel zijn aangemaakt;
• Het moet in voldoende mate in een zenuwcel aanwezig zijn om een reactie op te kunnen wekken;
• Als de stof van buitenaf (kunstmatig) wordt toegediend, moet het hetzelfde effect hebben als de oorspronkelijke, lichaamseigen stof;
• In je hersenen moet een mechanisme zijn dat deze neurotransmitterstof weer kan afbreken.

Vier soorten neurotransmitters

Je kunt neurotransmitters verdelen in vier soorten, namelijk aminozuren, peptiden, monoaminen en een categorie ‘overige’. Histamine behoort tot de groep van de monoaminen, net als onder andere dopamine en serotonine. Dopamine is een stof die prikkels aan de hersenen geeft en ervoor zorgt dat je een fijne ervaring nog een keer wilt beleven. Serotonine regelt onder meer je slaap en honger- en dorstgevoel. Ook reguleert deze neurotransmitter je stemming, waardoor het vaak in verband wordt gebracht met depressies.

Best verkochte boeken

Hoe werken neurotransmitters?

In je hersenen bevinden zich ongeveer 10 miljard zenuwcellen of neuronen. De onderlinge communicatie tussen deze cellen verloopt via een ingewikkeld proces. Het begint met het versturen van een elektrische prikkel door een zenuwcel naar een andere zenuwcel. Als deze prikkel bij het uiteinde van de zenuwcel aankomt, wekt het daar een aantal reacties op. In het uiteinde van de zenuwcel liggen namelijk een soort blaasjes met daarin de neurotransmitters.

Door de elektrische prikkel versmelten deze blaasjes met de buitenwand van de zenuwcel. Vervolgens komen ze in een soort kier tussen twee zenuwcellen terecht. Zo’n kier wordt ook wel ‘synaps’ genoemd. De blaasjes met neurotransmitters versmelten daarna opnieuw, maar nu met de wand van de volgende zenuwcel. Er wordt opnieuw een elektrische prikkel verstuurd die ervoor zorgt dat de neurotransmitters worden afgebroken. Ze zijn niet meer nodig, omdat ze hun boodschap al hebben doorgegeven.

Histamine als neurotransmitter

Histamine heeft diverse functies in ons lichaam. Zo heeft het stofje invloed op het verwijden van de bloedvaten en op de maagzuurproductie. Alleen in de hersenen werkt histamine als neurotransmitter. Hier heeft het invloed op ons slaap-waakritme. Een teveel aan histamine zorgt voor een verhoogde alertheid en waakzaamheid, terwijl een tekort aan deze stof je juist vermoeid maakt. Ook heeft de neurotransmitter histamine invloed op de andere neurotransmitters serotonine, dopamine en GABA. Een verhoogd histaminegehalte wordt daarom ook regelmatig in verband gebracht met depressies, angst en psychiatrische aandoeningen.